TÜRKÇENİN TEMEL ÖZELLİKLERİ - 3

Tarihi 7 ve 9. yüzyıllara dayanan Türkçenin temel özellikleri, Orhon Türkçesinden Türkiye Türkçesine kadar uzanan tarihi içerisinden Oğuzların 11. yüzyıl lehçeleri başlangıç saymalıdır.
Eski Anadolu Türkçesi olarak adlandırılan 15.yüzyıl döneminin en önemli temsilcisi ise Yunus Emre olarak bilinmektedir. Anadolu’da önce Arapçanın, ardından da Farsçanın resmi dil olarak kabul edilmesinden dolayı Türkçe 13.yüzyıla kadar gelişim kat edememiştir.

13.yüzyıl ile 15.yüzyıl arasında Arapça ile Farsça karışımı sözcükler içeren bir dil halinde ortaya çıkmaya başlamıştır. Diğer dillere göre daha sade bir dil haline gelen Türkçe, bu dönem içerisinde Osmanlıca olarak bilinen Arapça ve Farsça etkileri barındıran bir dil olarak kullanılmıştır.

 Dilimizin Genel Özellikleri

Türkçenin temel özellikleri başında gelen Osmanlıca dönemi, üç ana bölümde incelenmektedir. Bu bölümler, 16.yüzyıl ile 20.yüzyıl arasını kapsamaktadır. Başlangıç Dönemi, Klasik Dönem ve Yenileşme Dönemi olarak bilinen bu üç bölüm, Arapça ve Farsça kelimeleri bulunduran ancak Türkçe gramer kurallarını da barındıran, saraydaki aydın kesimin okuyup yazdığı bir dil şeklinde çıkmıştır.

Dilde yenileşmeye gidilmesini kapsayan 19.yüzyıl döneminin ikinci yarısında, Tanzimat dönemi ile birlikte Arap alfabesinde yenilikler yapma ve çağdaş Türkçenin temelleri atılmaya başlanmıştır. Başöğretmen Mustafa Kemal Atatürk’ün özel ilgi ve çalışmaları ile birlikte Latin alfabesine geçilerek, genel tarama, derleme ile yenilikçi türetme yapılarak Türkçe sözcük oranları arttırılmıştır.

 Türkçenin Üstün Özellikleri Nelerdir?

Ural-Altay dil ailesinin bir kolunu oluşturan Türkçe, bu ailedeki diğer üyeler ile birçok açıdan benzerlik göstermektedir. Altay dil ailesinde, Moğolca, Mançu-Tunguzca ile Korece bulunmaktadır. Japoncanın ise Altay dil ailesinde yer alıp almadığı ise halen tartışma konusu olarak devam etmektedir.

Türkçenin temel özellikleri de bulunduğu dil ailesinin özellikleri ile bağdaşmaktadır. Altay dilleri gibi eklemeli olarak kullanılan Türkçe dili, sözcüklerin ekler ile yapılığı, çekimli ve sondan eklemeli bir dildeki özellikleri bulundurmaktadır. Arapça, Almanca ve benzeri dillerde bulunan erillik ya da dişilik gibi cinsiyet belirten özellikler Türkçe dilinde yer almamaktadır.

Bir diğer önemli özelliği ise sayı sıfatları ile ilgilidir. Türkçede sayı sıfatlarından sonra kullanılan adlarda çoğul eki kullanılmamaktadır. Örneğin, iki ağaçlar yerine iki ağaç yazılması gibi.

Türkçe kelimelerde, kalınlık ve incelik ile düzlük ve yuvarlaklık uyumları bulunmaktadır. İlk belirtilen uyuma göre bir sözcükte yer alan ünlülerde ya hep ince ya da hep kalın kullanım bulunurken, ikinci uyuma göre de ya hep yuvarlak ya da düz kullanılmaktadır.

Bilinen en önemli Türkçenin temel özellikleri içerisinde f, j ve h ünsüzleri bilinmektedir. Bu üç ünsüz harf ile herhangi bir Türkçe kökenli sözcük bulunmamaktadır. Bazı Türkçe kelimelerde ise başka seslerden değişerek eklenen f harfi görülebilmektedir. Örneğin, ubak-ufak gibi.

Türkçenin Söz Varlığını İçeren Temel Öğeleri

Türk dili içerisinde bir sözcük birçok aynı anlamı barındırmakta iken birçok sözcükte tek bir anlamı ifade edebilmektedir. Bu sebeple de anlatım bakımından güçlü bir dil olarak görülmektedir. Türkçe içerisinde bulunan eylem kökleri, zamirler ve sayıların neredeyse tamamı Türkçe kökene sahip sayılmaktadır.

Söz varlığında başlangıç olarak Türkçe sözcükler incelenmelidir. Türkçe sözcüklerin genelinde söz başında kullanılan ünsüzlerin sayısı sınırlandırılmıştır. Ünsüzler, b, ç, d, g, k, s, t, v, y olarak görülmektedir. C ünsüzü, sözcük başlarında birçok farklı sözcük şeklinde karşınıza çıkabilmektedir (cibinlik-çıpın…). N ünsüzü ise biraz daha farklı olarak Türkçe sözcükler içerisinde yalnızca ne ile türevleri şeklinde kullanılmaktadır (neden, nasıl…). Türkçenin temel özellikleri gösteren sözcüklerin içerisinde p ünsüzü de birkaç Türkçe sözcükte b harfinden değişerek karşımıza gelmektedir (barmak-parmak…)
  • Paylaş:
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR